Tưởng niệm ngày giỗ đầu nhà văn Mặc Đỗ 1917-2015

Tưởng niệm ngày giỗ đầu nhà văn Mặc Đỗ 1917-2015 và bài thơ Haiku cuối cùng

Nhà văn Mặc Đỗ ký hoạ của Tạ Tỵ

Bài viết “Con Đường Mặc Đỗ Từ Hà Nội – Sài Gòn Tới Trưa Trên Đảo San Hô” hoàn tất ngày 20.06.2015, biết nhà văn Mặc Đỗ không dùng internet, qua Priority Mail tôi đã gửi ngay tới Anh một bản in, tôi nghĩ Anh cũng đã nhận được và đọc bài viết ấy. Thỉnh thoảng tôi vẫn có dịp nói chuyện điện thoại với anh, vẫn một Mặc Đỗ giọng nói còn sang sảng và tinh thần thì rất ư là minh mẫn.

Riêng các con Anh Mặc Đỗ tất cả các chị – trong gia đình thì đọc bài viết qua links cùng với email tôi gửi.

Anh Vinh,
Vì quá bận rộn nên đến hôm nay mới có thì giờ hồi âm thư anh. Tôi có được đọc một vài bài trong số bài anh gửi cho. Nay có được nguyên bộ để lưu lại, thật thích, cám ơn anh rất nhiều.
Thuý-Nhi
P.S. Tôi đã chuyển email anh đến tất cả các chị em trong gia đình.

Chị Thuý-Nhi, là con gái thứ của nhà văn Mặc Đỗ, cũng là người con gần gũi chung sống và chăm sóc thân phụ cho những năm tháng cuối đời.

Đúng 3 tháng sau 20.09.2015 thì được tin Anh Mặc Đỗ mất. Khi đã bước qua tuổi 98, Anh đã như một cây cổ thụ khô và tự héo dần. Sự ra đi của anh theo quan điểm y khoa truyền thống được coi như một cái chết tự nhiên/ natural death. Nhưng với nền y khoa Mỹ bao giờ cũng phải tìm cho ra một nguyên nhân “bệnh” để ghi trên Death Certificate của người đã khuất cho dù ở bất cứ ngưỡng tuổi nào.
…
Qua điện thoại, tôi gửi lới phân ưu tới chị Thuý-Nhi và toàn gia đình. Cũng được chị cho biết, theo ý nguyện của cụ, tang lễ sẽ chỉ được tổ chức rất đơn giản trong phạm vi gia đình, không có phần thăm viếng và phúng điếu. Chị cũng cho biết ông cụ đã ra đi rất thanh thản, trong sự đoàn tụ của toàn gia đình với các con và rất đông các cháu ở Mỹ và từ Pháp về. Chị Thuý-Nhi cho biết, nhà văn Mặc Đỗ có đọc cho các con ghi lại một bài thơ Haiku chỉ ít giờ trước khi Anh mất. Và sau đó thì tôi nhận được một email từ gia đình Anh Mặc Đỗ.

Anh Vinh,
Tôi xin gởi đến anh bài thơ Haiku cuối cùng Bố tôi sáng tác lúc 4 giờ 30 sáng ngày 19 tháng 9 năm 2015.

Nhớ sống muốn tìm thơ
Khi nào thơ đến bắt đầu sống
Sống cuộc đời như xưa
Mặc Đỗ

Các cháu [từ Mỹ từ Pháp] đã dịch thơ ông như sau:

Longing for life I seek poetry
With poetry life begins anew 
Back to the life I knew

Nostalgie de vie, recherche de poésie
Avec la poésie recommence la vie
La vie tout comme avant

Tang lễ đã cử hành...

Thuy-Nhi D. Morel
Attorney-at-Law
Austin, Texas 78731

Bài thơ thể Haiku (俳句) của Nhật Bản được nhà văn Mặc Đỗ thanh thản đọc cho các con Anh ghi lại chỉ ít giờ trước khi Anh nhắm mắt lâm chung. Thật cảm động và thanh thoát. Chỉ vỏn vẹn có 17 âm tiết cô đọng trong 3 dòng thơ, với 5 âm tiết cho dòng thứ nhất và thứ ba, và 7 âm tiết cho dòng thứ hai. Không thừa, không thiếu, lão giả Mặc Đỗ đã diễn tả được cảm nghĩ về điểm chấm dứt và cũng chính là điểm khởi đầu, hay đúng hơn là cảm nhận được “cái vô thuỷ vô chung” trong dòng chảy miên viễn của sự sống. Kẻ hành giả Mặc Đỗ không chết nhưng là đang bước vào một cảnh sống khác. Mặc Đỗ sống quy ẩn từ bao năm như một hành giả không ngừng đi tìm một chữ AN trong đạo Phật và nay thì bậc lão giả ấy đã tìm được chữ AN khi bước qua ngưỡng cửa của tử sinh.

Buổi chiều cùng ngày, tôi phone tới chị Thuý-Nhi, và ngỏ ý muốn được phổ biến bài thơ ấy. Một ngày sau tôi nhận được một eMail thứ hai cũng từ chị Thuý-Nhi.

Anh Vinh,
Đây là đoạn cuối thơ đang viết cho anh. Lễ hoả táng cụ cử hành lúc 1 giờ trưa hôm nay. Tôi đã bàn chuyện với gia đình về đề nghị viết bài của anh và mọi người đều tán thành. Tôi nghĩ Bố tôi sẽ hài lòng việc phổ biến bài thơ Haiku cuối cùng của cụ,
Chào anh.
Thuý-Nhi

Tin Buồn Trong Làng Báo Làng Văn

Nhà văn, nhà báo, dịch giả Mặc Đỗ (Đỗ Quang Bình) đã thanh thản quy tiên vào ngày 20-09-2015 tại Austin, Texas (USA), hưởng đại thọ 98 tuổi. Theo ý nguyện của anh, tang lễ chỉ được tổ chức trong phạm vi gia đình, và miễn phần thăm viếng hoặc phúng điếu.

Một bức hình rất quý hiếm chụp từ 36 năm trước [10.04.1980] tại Houston, Texas; từ phải: Mặc Đỗ, Bs Trần Văn Tính, Hoàng Ngọc Ẩn, Võ Phiến, Trần Ngọc Bích, Huy Lực [bút tích ghi sau hình của Võ Phiến, tư liệu Viễn Phố]

Đây là một bài viết muộn màng một năm sau, thay cho một nén nhang tưởng nhớ nhà văn Mặc Đỗ nhân ngày giỗ đầu tiên của Anh [20.09.2015 - 20.09.2016]

California 18.09.2016

Đọc bài cùng chủ đề: Con đường Mặc Đỗ

© Ngô Thế Vinh

© Đàn Chim Việt